28 สิงหาคม 2560 : จากเรื่องที่ Jack Ma เปิด Smart Supermarket ไปเมื่อไม่นานมานี้ และการฉลองเปิดตัวSmart Supermarket ดังกล่าวเป็นที่โด่งดังไปทั่วโลกในเพียงแค่ชั่วข้ามคืนเดียว งานนี้ไม่ใช่เกิดจากการวางแผนการตลาดที่ดีเยี่ยมอะไร แต่เกิดจากความขับข้องใจของคุณป้าท่านหนึ่ง ณ เมืองหางโจว ซึ่งใกล้กับเซี่ยงไฮ้ ที่มีต่อผู้สื่อข่าว หลังจากที่ผู้สื่อข่าวยิงคำถามคุณป้าถึงความชอบต่อ Smart Supermarket แห่งนี้อย่างไรบ้าง

นักข่าว : Jack Ma เปิด Smart Supermarket แบบไร้คน คุณป้าคิดว่ายังไงครับ?
คุณป้า : หา? Super ไร้คน แล้วทำไมไม่ปิดไปซะละ ไม่มีคน?
นักข่าว : คุณป้าครับ ความหมายคือ ไม่มีพนักงาน คนเก็บเงินอะไรพวกนี้น่ะครับ
คุณป้า : งั้นก็ต้องเรียก Supermarket ไร้พนักงานซิเห้อ! ไม่รู้พวกเธอเป็นนักข่าวกันได้ยังไง ระดับความรู้ภาษาแบบนี้
นักข่าว : ครับๆ แล้วคุณป้าคิดเห็นยังไงกับ Supermarket ไร้พนักงานครับ?
คุณป้า : Supermarketไม่ต้องจ้างพนักงานแล้ว ราคาสินค้าถูกลงหรือเปล่า?
นักข่าว : คือเรื่องนี้เราไม่แน่ใจครับ
คุณป้า : เอ้า พวกเธอเป็นนักข่าวได้ยังไง ปัญหาของประชาชนไม่ไปใส่ใจ วันๆ สนใจแต่ว่า Jack Ma จะเล่นแร่แปรธาตุอะไร เรื่องที่คนสนใจคืออะไร? คือมีของปลอมไหม ราคาถูกลงหรือเปล่า ส่วนเรื่อง Supermarket จะมีพนักงานหรือเปล่ามันไม่ได้เกี่ยวกับฉันเลย!
นักข่าว : คุณป้าไม่คิดว่าการเกิดขึ้นของ Supermarket แบบไร้พนักงาน จะเปลี่ยนแปลงวิธีการจับจ่ายสินค้าแบบเดิมๆได้เหรอครับ
คุณป้า : เปลี่ยนอะไรล่ะ? ซื้อของจ่ายตังค์อ่ะหรอ? ใช้ Alipay จ่าย ก็ใช้ตังค์ฉันจ่ายไม่ใช่หรอ
นักข่าว : ผมคิดว่าคุณป้าคงยังไม่ค่อยเข้าใจเทรนด์ที่เปลี่ยนไปของยุคสมัย
คุณป้า : นี่ แค่ทำให้Supermarket ไม่มีพนักงานก็คือเทรนด์ที่พัฒนาแล้วหรอ แค่เอาพนักงานระดับล่างออกก็เก่งแล้วเหรอ? ถ้าเก่งจริงก็ทำ Supermarket ที่ไม่มีเจ้าของสิ หรือทำหน่วยงานรัฐที่ไม่ต้องมีเจ้าหน้าที่รัฐ
นักข่าว : ไม่ทราบว่าคุณป้ามีปัญหาอะไรกับ Jack Ma หรือเปล่าครับ?
คุณป้า : ฉันไม่ได้มีปัญหาอะไรกับ Jack Ma แต่ฉันคิดว่านักข่าวไร้สาระอย่างพวกเธอถามคำถามที่ไม่ตรงจุด Jack Ma เปลี่ยนแปลงชีวิตของพวกเรา แต่มันไม่ควรจะเป็นแค่การเปลี่ยนแปลง สิ่งที่เราต้องการคือการเปลี่ยนแปลง ที่มาพร้อมกับความสุข
ตอนนี้การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นมันไม่ได้ทำให้เรามีความสุข แต่กลับเพิ่มความยุ่งยากมากมาย สิ่งนี้ต่างหากที่นักข่าวอย่างพวกเธอควรจะให้ความสนใจ

จากกรณี ทำให้เห็นได้ว่า โลกเรากำลังเปลี่ยนไปมาก เรื่องบางเรื่องแค่คิดเล่นๆก็สามารถเกิดขึ้นจริงได้ นอกจากนี้ เรายังรู่อีกว่า “ใครคิดได้ก่อนเป็นผู้ชนะ” การแข่งขันด้านธุรกิจในโลกปัจจุบันมีมากจนตามกันแทบไม่ทัน “ใครช้าก็แพ้ไป” ประโยคนี้ยังใช้ได้เสมอในทุกยุคทุกสมัย และอีกเรื่องที่เป็นอีกหนึ่งข้อคิดจากเรื่องของคุณป้าท่านนี้ คือ “ไม่มีพนักงานบริการ แล้วของถูกลงไหม? หากลองพิจารณาเนื้อหาให้ดี ก็เป็นจริงอย่างที่คุณป้ากล่าวไว้ เพราะคนที่ได้ประโยชน์จริงๆ คือ ผู้ประกอบการกับผู้ผลิตสินค้าเท่านั้น เพราะพวกเขาจะได้กำไรมากขึ้น เนื่องจากต้นทุนลดลง โดยเฉพาะต้นทุนคน แต่ ราคาสินค้ายังเท่าเดิม และหากมองไปไกลถึงเรื่องเทคโนโลยี เป็นจุดที่อาจทำให้คนตกงานเพิ่มขึ้น เพราะเทคโนโลยีที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องจะเข้าไปทดแทนกำลังคนมากขึ้น ถามว่าน่ากลัวไหม บอกเรื่องว่าน่ากลัว เพราะอย่าลืมว่า รายได้ของประชากรส่วนใหญ่มาจากการรับจ้างในภาคต่างๆ ทั้งภาคธุรกิจ ภาคอุตสาหกรรม ภาคเกษตร หากวันใดที่เครื่องจักรและเทคโนโลยีเข้ามาแทนคนเต็มรูปแบบ คนตกงาน คนไม่มีรายได้ แล้วเศรษฐกิจจะโตไปในรูปแบบไหนกันหน่อ!!! เศรษฐกิจที่เติบโตได้ทุกวันนี้ ล้วนแต่พึ่งการจับจ่ายใช้สอยกันทั้งนั้น เอ้า!!!ก็จับตาดูกันต่อไป โลกเรามีอะไรใหม่ให้ดูกันอีกเยอะ

ย้อนกลับมาเรื่อง Jack Ma กันดีกว่า บุคคลคนนี้ไม่เคยธรรมดา เขามองการณ์ไกลไว้สูงมากๆแล้วรอเวลาที่จะพัฒนาแผนงานที่เขามองไว้ให้ออกมาเป็นรูปธรรม และแนวคิดของเขาล้วนแต่เกือขึ้นได้จริงในยุคปัจจุบัน

นอกจากจะเปิดตัว Smart Supermarket แล้ว เขายังมีแผนเรื่องใช้จ่ายแบบ”ไร้เงินสด ”ด้วย โดยก่อนหน้านี้ เมืองแรกทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ของจีน ได้ประกาศเปิดตัว แจ๊กหม่ากับทางการฝูโจว เซ็นสัญญาความร่วมมือจะ “ทำลาย” เงินสดของร้านค้าต่างๆ มากกว่า 90% ของเมืองฝูโจว ภายในปีนี้ โดยวันที่ 28 มิถุนายน 2560 “เมืองไร้เงินสด” เมืองแรกทางภาคเหนือของจีน ประกาศเปิดตัว แจ๊คหม่ากับทางการเทียนสิน เซ็นสัญญาความร่วมมือให้อาลีเพย์ Alipay ครอบคลุมทั่วเมืองเทียนสินภายในปีนี้ การจราจรในเมือง ทางด่วน การขนส่ง การซื้อตั๋วล้วนจ่ายค่าตั๋วผ่านอาลีเพย์ สแกนคิวอาร์โค๊ตขึ้นรถ การรักษาพยาบาล ประกันสุขภาพ ชำระเงินผ่านมีเดียการ์ดมือถือ การรับเบี้ยผู้สูงอายุทั้งหมดจะเริ่มทดลองดำเนินการ ซึ่งวันเดียวได้มา 2 เมือง โครงการไร้เงินสดของแจ๊คหม่าเร่งจังหวะก้าวอย่างทั่วด้าน เขาจะกอปปี้ “หังโจว” ให้ครอบคลุมทั่วประเทศ ทำลายเงินสดให้หมดไปทั้งประเทศ

ต่อแต่นี้ไป ตู้ ATM จะไปเก็บไว้ที่ไหน โรงพิมพ์ธนบัตร ต้องปฏิรูปตัวเองอย่างไร พวกโจรปล้นทรัพย์ต้องตกงาน พนักงานเก็บเงิน แคชเชียร์แบบดั้งเดิมจะยิ้มออกอีกไหม ธนาคาร แบงค์ ออฟ คอมเมอร์ชของแจ๊คหม่า ประกาศเปิดตัวอย่างเป็นทางการ “รับฝากปล่อยกู้ไม่อั้น” ให้การกู้เงินของพ่อค้าแม่ค้าตัวเล็ก ๆ ไม่ต้องง้อใครอีกแล้ว ไม่ต้องมีหลักทรัพย์ค้ำประกัน ไม่ต้องให้ใครรับรอง ของเพียงแต่ชำระเงินด้วยระบบอาลีเพย์ ไม่ว่าจะ 1 เหมา หลายหยวน แจ๊กหม่าจะนำข้อมูลเหล่านี้แปรเป็นเครดิต

นี่หมายถึงว่า บรรดาแม่ค้าหาบเร่ แผงลอยนับแสนนับล้านราย ล้วนมีคุณสมบัติกู้เงินจากธนาคาร นี่หมายถึงว่า “มวลหมู่คนยากคนจน” ที่เคยถูกธนาคารแบบดั้งเดิมเมินเฉย ไม่เหลียวไม่แล มีโอกาสรับบริการทางด้านการเงินอย่างถ้วนหน้า แจ๊คหม่าใช้การกระทำของตนบอกผู้คนทั้งหลายว่า การเงินอยู่เพื่อเอื้อประโยชน์อย่างถ้วนหน้า ธนาคารอยู่เพื่อให้บริการ เขาบอกต่อชาวบ้านที่ยังไม่เคยได้รับบริการทางด้านการเงินทั้งหลายว่า ไม่ต้องห่วง ขอเพียงท่านรักษาเครดิต เราก็พร้อมให้บริการท่าน ช่วง 2 ปีที่ผ่านมาธนาคารสุทธิพาณิชย์ได้ปล่อยกู้ให้แก่พ่อค้าแม่ค้าทั่วประเทศ 3,500,000 ราย รวมยอดเงินที่ปล่อยกู้ 197,100 ล้านหยวน มีหนี้เสียเพียงแค่ 1%

คนที่ถูกธนาคารแบบดั้งเดิมทอดทิ้งเหล่านี้ กลายเป็นคนที่นับวันยิ่งมีเครดิต ร้านค้าปลีกของแจ๊กหม่า ใกล้จะเปิดดำเนินการแล้วธนบัตรเงินสดที่มีประวัติอันยาวนานมานับพันปี บอกหายก็หาย การหาแหล่งเงินกู้ยากทีมีมาหลายสิบปีของบรรดาร้านค้าย่อย บอกหมดก็หมด ซุปเปอร์มาเก็ตไร้คนบริการที่มีอยู่ในภาพยนตร์เพ้อฝัน บอกมาก็มา แต่ทั้งหมดนี้จะออกห่างจากคำว่า “เครดิต” ไม่ได้ พร้อม ๆ กับการสาบสูญของเงินสด พฤติกรรมเป็นแบบออนไลน์ สังคมเครดิตที่ไม่เคยมีมาก่อนกำลังจะมาถึงในเร็ววัน ในอนาคต หากท่านเครดิตไม่ดี ท่านก็จะหยุดนิ่งอยู่ในยุคของเงินสด ใช้ธนบัตรชำระเงิน แต่จะไม่มีใครทอนเงินให้ท่าน ในอนาคต หากท่านเครดิตไม่ดี จะไม่มีใครยอมบริการให้คุณ กระทั่งจักรยานที่ใช้ร่วมกัน ก็ไขกุญแจไม่ได้

ในอนาคต หากท่านไม่มีเครดิต ประตูซุปเปอร์มาเก็ตไร้พนักงานไม่เปิดให้ท่าน อยากซื้อน้ำสักขวด บะหมี่สำเร็จรูป มาดื่มกินทันที ท่านจะหมดปัญญา
เครดิตส่วนบุคคลที่ท่านมองไม่เห็น จับต้องไม่ได้ กำลังกลายเป็นขุมทรัพย์อันมหาศาลของท่าน และเป็นกุญแจดอกสำคัญที่จะไขไปสู่ยุคใหม่อีกยุคหนึ่ง เครดิต จะทำลายความมืดมิดทั้งปวง ความอยุติธรรมทั้งปวง กระทั่งโค่นล้มและสร้างใหม่สังคมทั้งสังคม ก่อเกิดการล้างไพ่ครั้งใหญ่ที่ท่านคาดคิดไม่ถึง สิ่งที่เราทำได้เพียงหนึ่งเดียวก็คือ ถนอมเครดิตแต่ละครั้งที่ผู้อื่นมอบแก่ท่าน รักษาเครดิตของตัวเอง ต้อนรับยุคใหม่ที่ดีที่สุดที่กำลังจะมาถึงในเร็ววัน

เรื่องใหญ่ 2 เรื่องแรก ทำให้บางคนหัวเราะ บางคนร้องไห้ บางคนนอนไม่หลับ เมื่อคืนนี้เองก็มีข่าวแพร่มาอีก ร้านค้าปลีกไร้พนักงานเริ่มก่อสร้าง อีกในเดือนสิงหาคม จะเปิดบริการ สแกนคิวอาร์โค๊ดเข้าร้าน เลือกซื้อสินค้าเอง หักเงินอัตโนมัติ ทั้งกระบวนการ ไม่มีพนักงานเก็บเงิน ไม่มีพนักงานนำซื้อ ไม่มีพนักงานบริการ ทั้งกระบวนการไม่ต้องควักมือถือ การบริโภคทั้งหมดถูกบันทึกโดยอัตโนมัติ ตอนออกจากร้านถูกหักเงินโดยอัตโนมัติ

ในขณะที่ท่านรู้สึกว่าเป็นเรื่องที่เหลือเชื่อ กระทั่งไม่กล้าคาดเดานั้น แจ๊คหม่าได้เริ่มต้นแล้ว ก่อนหน้านี้ บรรดาร้านค้าปลีกที่เคยถล่มแจ๊กหม่าว่าเพ้อเจ้อ มาตอนนี้ก็ต้องเปลี่ยนทัศนคติอย่างฉับพลัน ร่วมมือกันวางแผนร้านค้าปลีกแบบใหม่ เครดิต เป็นขุมทรัพย์อันมหาศาลของท่าน

เรามาทำความรู้จัก Jack Ma กัน Jack Ma หรือชื่อจริงว่า หม่า หยุน เกิดวันที่ 10 กันยายน 1964 เป็นเจ้าสัวธุรกิจและผู้ใจบุญชาวจีน เขาเป็นผู้ก่อตั้งและประธานบริหารของกลุ่มอาลีบาบาซึ่งประสบความสำเร็จในธุรกิจอินเทอร์เน็ต เขาเป็นผู้ประกอบการจีนคนแรกที่ปรากฏบนหน้าปกของนิตยสารฟอร์บ ในเดือนพฤศจิกายน 2014 เขาเป็นบุคคลที่รวยที่สุดในประเทศจีน ซึ่งไม่รวมฮ่องกง และเป็นบุคคลรวยที่สุดอันดับที่ 18 ของโลก โดยมีมูลค่าทรัพย์สินสุทธิประมาณ 29.7 พันล้านดอลลาร์ตาม Bloomberg Billionaires Index หรือ ดัชนีมหาเศรษฐีบลูมเบิร์ก